Szybki przegląd chemicznych właściwości olejków eterycznych
Wstęp – czyli po co w ogóle wiedzieć coś o chemii olejków?
Mając doświadczenie w biochemii, szybko nauczyłam się, że chemia to fundament życia na Ziemi. Wszystko, co nas otacza, od wody w butelce po emocje w naszym ciele, ma swoje chemiczne źródła. Aromaterapia, choć często bywa traktowana jako coś „ezoterycznego”, stoi na bardzo solidnych naukowych podstawach, a rozumienie tych podstaw to nie snobizm – to praktyczne narzędzie.
Kiedy zaczynamy rozumieć chemię olejków eterycznych, zaczynamy też rozumieć, dlaczego dany olejek działa tak, a nie inaczej. Warto wiedzieć, że większość związków zawartych w olejkach to związki organiczne – te same, które tworzą struktury naszego organizmu. Składają się głównie z atomów węgla, wodoru i tlenu, a ich kombinacje wpływają na to, czy olejek nas wyciszy, pobudzi, czy przepędzi komary.
2 główne grupy związków w olejkach eterycznych
🟢 Węglowodory (terpeny):
-
Monoterpeny
-
Seskwiterpeny
To one odpowiadają za oczyszczanie, odświeżanie, poprawę nastroju i działanie na odporność.
🔵 Związki tlenowe:
-
Alkohole
-
Fenole
-
Aldehydy
-
Ketony
-
Estry
-
Tlenki
Te mają najczęściej działanie terapeutyczne, uspokajające, antybakteryjne lub przeciwwirusowe.
Rozpiska grup związków chemicznych – co robią i gdzie ich szukać?
| Grupa chemiczna | Typowe związki | Właściwości zdrowotne | Przykładowe olejki |
|---|---|---|---|
| Monoterpeny🛡️ | limonen, pinen, terpineol, cymen | Antyoksydacyjne, wspierają odporność, trawienie, krążenie, odstraszają owady, wspomagają regenerację komórek |
cytryna, pomarańcza, grejpfrut, sosna, kadzidło
|
| Seskwiterpeny 🌳 | cedren, karofilen, humulen, germakren | Wspierają emocjonalną równowagę, działają przeciwzapalnie, oczyszczają, wzmacniają odporność |
drzewo sandałowe, wetyweria, imbir, kadzidło
|
| Alkohole 💧 | linalol, geraniol, mentol, bisabolol | Przeciwwirusowe, przeciwbakteryjne, przeciwgrzybicze, poprawiają nastrój, chronią skórę | lawenda, mięta, geranium, drzewko herbaciane |
| Aldehydy 🌙 | cytral, geranial, neral | Uspokajające, wspierają trawienie, serce, emocje, działają przeciwzapalnie |
melisa, cytronella, werbena
|
| Ketony 😴 | karwon, menton | Ułatwiają sen, łagodzą napięcie nerwowe, wspierają układ oddechowy, trawienny, działają regenerująco |
mięta kędzierzawa, rozmaryn, szałwia muszkatołowa
|
| Estry 🎠 | octan linalilu, octan geranylu, octan benzylu | Przeciwskurczowe, łagodzą stres, wspierają sen, pielęgnują skórę, relaksują |
lawenda, bergamotka, rumianek rzymski
|
| Tlenki 🌬️ | 1,8-cyneol (eukaliptol) | Otwierają drogi oddechowe, działają wykrztuśnie, poprawiają koncentrację, wspomagają oddychanie |
eukaliptus, niaouli, rozmaryn, drzewko herbaciane
|
| Fenole 🔥 | tymol, karwakrol |
Bardzo silnie antybakteryjne, przeciwwirusowe, przeciwgrzybicze, rozgrzewające, pobudzające układ odpornościowy
|
oregano, tymianek, goździk
|
Jak to tłumaczyć „po ludzku”?
Każdy olejek ma w sobie takie malutkie „cząsteczki bohaterów”. Jedne czyszczą, inne bronią, kolejne wyciszają, a jeszcze inne pomagają oddychać. Dlatego lawenda usypia, a mięta odtyka nos.
Niektóre grupy są „łagodniejsze” (jak estry i alkohole), inne to „cięższa artyleria” (fenole – uwaga na dzieci, delikatną skórę).
Czy musisz znać to wszystko na pamięć?- Nie, masz mnie :-)
Ale kiedy rozumiesz, dlaczego drzewko herbaciane działa inaczej niż lawenda, a oregano to nie jest coś, co wdychamy na dobranoc, to łatwiej korzystać z olejków świadomie, a nie „na czuja”.
Znajomość podstaw chemii olejków eterycznych naprawdę ułatwia życie – bo wtedy wiesz, czym wspierasz siebie i swoją rodzinę, zamiast działać „na czuja”.
Jeśli chcesz, zapraszam Cię na luźną, niezobowiązującą rozmowę o olejkach, ich chemii, emocjach i zdrowiu.
Kasia Studzińska
Comentarios